Posts

કાઈ-વર્ગ કસોટી

Image
                          કાઈ-વર્ગ કસોટી  કાઈ-વર્ગની સંકલ્પના :-                            કાઈ-વર્ગની સંકલ્પના ઈ.સ. 1900માં કાર્લ પીયર્સને આપી.  કાઈ-વર્ગ એ ઉત્કલ્પના હકીકતથી કેવી વિચલીત છે તે દર્શાવતો આંક છે જ્યારે આપેલી માહિતી આવૃત્તિ સ્વરુપે હોય ત્યારે શૂન્ય ઉત્કલ્પનાની ચકાસણી માટે કાઈ-વર્ગ કસોટી ખૂબ જ ઉપયોગી બને છે. સામાન્ય રીતે શૈક્ષણિક અને સામાજિક પ્રશ્નોના ઉત્તરો મેળવતી વખતે માહિતી આવૃત્તિના સ્વરુપમાં મળતી હોય છે. તેથી કાઈ-વર્ગ કસોટી, આવા પ્રશ્નોનાનાં ઉત્તરો ખૂબ જ સરળતાથી આપી શકે છે. આમ કાઈ-વર્ગ કસોટીએ, પ્રયોગ દ્ધારા મળેલાં પરિણામો, અપેક્ષિત પરિણામ સાથે તુલના કરવાનું સાધન છે. કાઈ-વર્ગની કસોટીની વ્યાખ્યા :-                             કોઈજ પણ  પ્રયોગમાં નિરીક્ષીત (મળેલી) આવૃત્તિ તથા કોઈ સિદ્ધાંતને આધારે નક્કી કરેલી  આવૃત્તિ વચ્ચે કોઈ સાર્થક તફા...

મધ્યસ્થ કસોટી

Image
મધ્યસ્થ કસોટી       મધ્યસ્થ કસોટી :-                         બે સ્વતંત્ર જૂથનાં કાર્યની તુલના કરવા માટે મધ્યસ્થ કસોટીનો ઉપયોગ થાય છે. સંશોધનની સમકક્ષ જૂથ પદ્ધતિનાં (1) પ્રાયોગિક જૂથ અને (2) નિયંત્રિત જૂથ તે બંને સ્વતંત્ર્ય હોય છે એટલે તેમનાં કાર્યોની તુલના મધ્યસ્થ કસોટીની ઉત્કલ્પના આ મુજબની હોય છે. "જે બે સમષ્ટિમાંથી નિદર્શ લેવામાં આવ્યો છે તે બે સમષ્ટિના મધ્યસ્થ વચ્ચે કોઈ સાર્થક તફાવત જોવા નહીં મળે." આ પ્રકારની શૂન્ય ઉત્કલ્પનાની ચકાસણી મધ્યસ્થ કસોટી દ્ધારા કરવામાં આવે છે.              મધ્યસ્થ કસોટીમાં બે જૂથની સરખામણી માટે X2ની   2 x 2 સારણીની રીતનો ઉપયોગ થાય   છે. X2નાં અર્થઘટન દ્ધારા  ઉત્કલ્પનાની ચકાસણી થાય છે.  મધ્યસ્થ કસોટીની ગણતરીના સોપાનો :- (1) આપેલાં બંને જૂથનાં પ્રાપ્તાંકો માટે સામાન્ય મધ્યસ્થ શોધો. (2) બંને જૂથનાં પ્રાપ્તાંકોને સામાન્ય મધ્યસ્થ સાથે સરખાવી મધ્યસ્થની મોટા પ્રાપ્તાંક માટે + ચિહ્ન તથા મધ્યસ્થની નાના પ્રાપ્તાંક...

ચિહ્ન કસોટી

Image
ચિહ્ન કસોટી ચિહ્ન કસોટી :-                   બે સહસંબંધિત જૂથની તુલના કરવા માટે ચિહ્ન કસોટીનો ઉપયોગ થાય છે. ચિહ્ન પરીક્ષણ માટે બે સમકક્ષ જૂથ જોડકાં પદ્ધતિ દ્ધારા મેળવવામાં આવે છે. બે જોડકાંમાંની એક વ્યક્તિ અમુક બાબતોમાં બીજી વ્યક્તિ કરતાં ચઢિયાતી છે કે નહિ તે જ માત્ર દર્શાવ્યું હોય અને પ્રાપ્તાંકમાં દર્શાવ્યું ન હોય ત્યારે આ કસોટી ઉપયોગી છે.                     કેટલાક ચલોમાં જેવા કે બુદ્ધિ, શૈક્ષણિક લાયકાત, જાતિ, ઉંમર જેવા ગુણધર્મોને આધારે સમકક્ષ જોડ બનાવવામાં આવે છે.આ જોડીઓએ મેળવેલા પ્રાપ્તાંકોને આધારે  પ્રત્યેક સમકક્ષ જોડ માટેનો તફાવત ધન કે રુણ છે તે માત્ર + કે - ના ચિહ્ન દ્ધારા દર્શાવવામાં આવે છે.                                  ચિહ્ન કસોટીની ઉત્કલ્પના એવી હોય છે કે + ચિહ્ન અને - ચિહ્ન હોવાની સંભાવના સમાન છે તેવું ધારવામા઼ આવે છે. આથી સાર્થકતાકક્ષાની સંભવની કિંમત દ્ધિપદી વિતરણ દ્ધારા નક્કી...

નાનાભાઈ ભટ્ટ

Image
નાનાભાઈ ભટ્ટ લિંક (જીવન વિશે) https://gu.m.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%A8%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AA%BE%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%88_%E0%AA%AD%E0%AA%9F%E0%AB%8D%E0%AA%9F લિંક (વિડીયો) https://m.youtube.com/watch?v=FwS1g6XxWeg

શ્રી અરવિંદ ઘોષ

Image
શ્રી અરવિંદ ઘોષ લિંક (જીવન વિશે) http://gnanbhandar.com/event/%E0%AA%AE%E0%AA%B9%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%B7%E0%AA%BF-%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%80-%E0%AA%85%E0%AA%B0%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%A6-%E0%AA%98%E0%AB%8B%E0%AA%B7/ લિંક (વિડીયો) https://m.youtube.com/watch?v=Bxyazy1rxK8

વિનોબા ભાવે

Image
વિનોબા ભાવે ઃ લિંક (જીવન વિશે ) https://gu.m.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%A8%E0%AB%8B%E0%AA%AC%E0%AA%BE_%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%B5%E0%AB%87 લિંક (વિડીયો) https://m.youtube.com/watch?v=5kE-aKOPzEc

જવાહરલાલ નેહરુ

Image
જવાહરલાલ નેહરુ ઃ     લિંક (જીવન વિશે) https://gu.m.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%9C%E0%AA%B5%E0%AA%BE%E0%AA%B9%E0%AA%B0%E0%AA%B2%E0%AA%BE%E0%AA%B2_%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%B9%E0%AA%B0%E0%AB%81 લિંક (વિડીયો) https://m.youtube.com/watch?v=AQRiO7d5GPs